سولدوز

تاریخ ایل قاراپاپاق و سولدوز

سولدوز

تاریخ ایل قاراپاپاق و سولدوز

اولین مدارس سولدوز

قاراپاپاق قره پاپاق سولدوز سلدوز نقده گادار

اولین مدرسه به شیوه نوین در سال 1305 در روستای رخدهنه افتتاح شد. ساختمان این مدرسه آماده نبود و خوانین هم جهت راه اندازی آن همکاری نمی کردند.

به ناچار کلاسهای این مدرسه در شبستان مسجد جامع راهدانه (که در آن زمان بهترین و بزرگترین مسجد و شاید بنای منطقه بود و از آجر پخته هم در ساخت ان استفاده شده بود و موقوفه پری خانم سولدوز - سرهنگی بود) تشکیل میشد. این مسجد چند سال پیش تخریب شده و نوسازی گردید.

قاراپاپاق سولدوز قره پاپاق سلدوز نقده

مدرسه شاهپور راهدهنه - ( دبیران: حدیدی و جلوداری) جشن انقلاب سفید - 1343

در سال 1310 ساختمان مدرسه (شش کلاسه)در اراضی آغابیگلو (ملک حاج پاشا خان جان احمدلو)حاضر گردید و دانش آموزان به محل جدید رفتند. ساختمان مدرسه در حال حاضر هم پابرجاست. در آنزمان رخدهنه مرکز سولدوز محسوب میشد و دانش آموزان روستاهای اطراف جهت تحصیل به انجا میرفتند. بعد از افتتاح مدرسه برخی ادارات نیز دایر گردیدند مانند بانک ، پست و تلگراف ، شیر و خورشید،اکابر و ...

دبستان شاهپور راهدانه 3 نفر کادر آموزشی داشت که 2 نفر غیر بومی بنامهای نعمت اله معرفت بعنوان مدیر- بیوک دستمالچی و حسنقلی خان انتخابی متحانات نهایی پایه ششم هم بصورت ادواری در اشنویه و راهدانه برگزار میشد.

برخی از معروفترین مدیران این مدرسه تا سال 60 عبارتند از نعمت اله معرفت نماینده فرهنگ- بیوک آغا دستمالچی (دکتر فرور)- اسماعیل آغا زینالی در دوره پیشه وری- جعفر حیدری-مصیب شهابی (دکتر شهابی)-علی اکبرخان جان احمدلی -حاج ابراهیم تبریزی(حاجی تبریزی)- محمد امین سعیدی -حاج ولی اختری . بعدها در سال 1322در راهدانه دبیرستان شاهپور با 10 شاگرد نیز ضمیمه ابتدائی گردید و رشته ادبی نیز در آن تدریس میشد.

شاگردان معروف - عباس امیر فلاح-علی اکبر جان احمدلوو. دبیران اولین دبیرستان سولدوز در راهدانه: یوسف فرزام- بیوک دستمالچی ویجویه- یوسف کردنژاد- محمد حسین وثوقی ...

قاراپاپاق سولدوز قره پاپاق سلدوز نقده

مدرسه شاهپور راهدهنه - ( دبیران: حدیدی و جلوداری) جشن انقلاب سفید - 1343

بعد از حوادث شهریور 1320 و در پی کارشکنیها و عدم حمایتهای خوانین رخدهنه از توسعه آن ،ادارت به تدریج به نقده منتقل گردید و با حمایتهای میرزا نقی خان بوزچلو (قولو خان آغا)مرکزیت سولدوز هم به نقده انتقال یافت.

در دوره فرقه دموکرات ،دفتر حزب دموکرات کردستان توسط قاضی محمد در راهدانه افتتاح گردید و فردی بنام محمو کاشی ریاست دفتر و مبارزان را بر عهده گرفت . بعد از توافق میان پیشه وری و قاضی این نمایندگی برچیده شد. در این دوره آموزش به زبان ترکی انجام میشد و اسم دبیرستان ضمیمه هم به نوبنیاد تغییر یافته بود و کتابی نیز بنام آنا دیلی تدریس میشد. در سال 1313 یک مدرسه ششکلاسه دیگر نیز در چیانه افتتاح شد. معروفترین شاگردان آن مدرسه مرحوم دکتر بهمن خان خسروی- فرود خسروی و خواهران-سید جلیل قدسی-حاج حمزه اسدی- میرجلال موسوی- سیف اله پاییزی غلام محمدی و ... معلمان مدرسه: خود غلامرضا خان خسروی- آقای نعمت اله معرفت (مدیر)- پاشا عباسی (ابوی آقای رجب عباسی همکار بازنشسته)- میر هاشم قدسی که قبلا هم مکتبدار چیانه بوده-حسین تعلیمی نماینده وزارت معارف.

قاراپاپاق سولدوز قره پاپاق سلدوز نقده

دبستان انوشیروان سولدوز، روزبهداشت - 1345

در قریه نقده که رقیب رخدهنه محسوب میشد وضعیت متفاوت بود. با توجه به وجود عساکر عثمانی از سال 1295 تا 1299 یک مدرسه دوزبانه توسط یوسف ضیا از فرماندهان عساکر عثمانی تاسیس شده بود و دروس به دو زبان ترکی و فارسی تدریس میشد. بعد ها این مدرسه منحل گردید و مدرسه انوشیروان در کوچه فعلی ساختمان پزشکان بنا گردید.

در دوران فرقه دموکرات مجددا آموزش به زبان ترکی شروع شد و با حمله ارتش شاهنشاهی بساط این سیستم آموزشی برچیدهشده و کتابهای ترکی نیز در قالاباشی سوزانده شد. از شاگردان معروف آندوره میتوان به علی خلخالی- انشااله بوزچالی- یوسف قهرمانپور(معلم)-قربانعلی صحابی (معلم)- اسداله منتظمی- عباس خیری- حسین بنابی آذر و توراندخت بوزچالو- مهین و پروین مشیری- سارا معین زاده و پروین آقاخانی اشاره کرد.

قاراپاپاق قره پاپاق سولدوز سلدوز نقده گادار

مدرسه آقابیگلو سولدوز- در حدود سال 1355

در سال 1316 دبستان سه کلاسه ای دربیگم قلعه توسط روحانی فاضل و برجسته ای بنام میرزا یوسف که از مهاجرین قره باغ بود تاسیس و توسط خود آن مرحوم مدیریت میشد. در کنار دبستان سه کلاسه ،مکتب هم دایر بود. بعدها نام مدرسه (سعیدی) نام گرفت . تا دهه چهل بعد از بازنشستگی مرحوم میرزا یوسف، آقای محمد امین سعیدی مدیریت و مدرسی مدرسه را بر عهده گرفتند.

قاراپاپاق قره پاپاق سولدوز سلدوز نقده گادار