سولدوز

تاریخ ایل قاراپاپاق و سولدوز

سولدوز

تاریخ ایل قاراپاپاق و سولدوز

قره پاپاق، قاراپاپاق، سولدوز، و سلدوز در اسناد تاریخی

اسناد قاراپاپاق قره پاپاق سولدوز سلدوز بزچلو بورچالی نقده

واژه قره پاپاق، قاراپاپاق، سولدوز، و سلدوز در کتاب ها و اسناد تاریخی

فیش برداری برای مطالعه و تحقیق پژوهشگران

ارائه اسناد زیر به معنای تایید محتوای آن نیست، بلکه به عنوان برگی از اسناد تاریخی ارائه می شود که مورد بهره برداری پژوهشگران و محققین قرار می گیرد.

رهبری حزب دمکرات در ایران بین سه نفر تقسیم شده است .

کتاب:چپ در ایران به روایت اسناد ساواک حزب دموکرات کردستان ایران جلد 1 / صفحه: 195

سال انتشار: 1378

ناشر: مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات

روزشمار: 1342/08/13

تاریخ: [1342/08/13]
شماره: 423/3438
موضوع: روابط اکراد ایران با اکراد عراقی
1) بعضی از طرفداران ملامصطفی در ایران قادر هستند با آزادی وارد عراق شده و با شورشیان علیه دولت مبارزه نموده و پس از مراجعت بایران در شهر مهاباد در کمال آزادی با تفنگ‌های خود گردش کنند. تعدادی از بارزانیها که زخمی شده بودند بایران آمده و تعداد بیشتری از آنها در اوایل زمستان بایران خواهند رفت و در ایران وسائل راحتی آنها قبلا فراهم شده است.
2) فعالیتهای اکراد ایرانی اکثرا تحت نفوذ حزب کومله است تا حزب دمکرات کردستان حبیبی یکی از اهالی مهاباد که در کنسولگری آمریکا در تبریز کار میکند و معلم انگلیسی میباشد عضو حزب کومله است.
3) رهبری حزب دمکرات ایران بین سه نفر تقسیم شده است:
الف - جعفر کریم یکی از لیدرهای قبیله دهبکری که در دهکده قم قلعه نزدیک مهاباد زندگی میکند.
ب- رحیم قاضی فرزند قاضی محمد معدوم
ج - خجه شاطری یک ثروتمند مهابادی
4) کمکهائی بملا مصطفی از طریق ایران میشود و ستاد دائمی ملامصطفی اینگونه عملیات را در شهر مهاباد رهبری میکند. تقریبا تمام رهبران کرد با ارسال اینگونه کمکها تشریک مساعی میکنند ضمنا کمکهای مالی و جنسی از طریق سردشت با کامیون‌های خجه شاطری بعراق ارسال میشود حمل مواد کمکی بعراق گاهگاهی از ناحیه سولدوز - نقده (جاده خانه) صورت میگیرد. ژنرال پرهیزکاری فرمانده لشگر پنجم خانه نسبت باکراد سمپاتی داشته و در کمک بانها پشتیبانی و حمایت میکند .
5- کمکهای شوروی بملامصطفی از طریق مرزهای ایران در نزدیکی مرز ترکیه ارسال میگردد. یکی از مسئولان ارسال کمک سنا رمامدی پسر کوتاس رهبر طایفه مامدی از عشیره شکاک مقیم شاهپور میباشد همچنین حمل این کمکها بوسیله آقازاز عشیره شکاک (هناره) در مرکز رودخانه اشک سو شمال رضائیه صورت میگیرد. در آوریل گذشته تعداد زیادی از تفنگهای برونه (ممکن است برونیک و یا برنو باشد) از راه ایران برای ملامصطفی ارسال گردیده است. پاشاخان امیر فلاح و برادرش قلی‌خان و حسین امیر فلاح که از ثروتمندان و لیدران ایل قره پاپاق هستند بملا مصطفی کمکهای مالی و جنسی مینمایند. (ایل مزبور در دهکده اکتاو در بخش نقده واقع است) یکی از برادرزادگان افراد فوق‌الذکر بنام فرود خسروی با ملا همکاری میکند. اسفندیار خسروی نیز که شغل وی مهندسی است در سال گذشته بعراق رفت و ناحیه بیتواته را برای نصب یک فرستنده رادیو تعیین نمود. بعلاوه ایلات میران گلباغی و تماوند (؟) برای ملامصطفی تعدادی داوطلب اعزام نموده‌اند.
حزب توده ایران کمک خود را بملا مصطفی ادامه میده و عقیده دارد که عملیات دوم کردها در ایران بموازات عراق آغاز خواهد گردید.
دبیر کل حزب دمکرات کردستان عراق ابراهیم احمد یک فرد کمونیست و شخص با نفوذی است بهمین علت تحت کنترل دائمی قرار گرفته است این شخص با ملا مصطفی اختلاف نظری ندارد اختلاف او با اعضاء دیگر حزب می‌باشد. اداره یکم 8/13
اصل در پرونده فعالیت حزب دموکرات کردستان در مهاباد ضمیمه شود. 8/14
گیرندگان:
اداره کل سوم جهت هر گونه اقدام مقتضی و اعلام نتیجه.
اداره کل دوم جهت اطلاع.
اداره کل هشتم جهت اطلاع .
------------------------
[1342/08/13]

قاراپاپاق قره پاپاق سولدوز نقده حسنلو

قریه سونی عراق محل تجمع متواریان می‌باشند

کتاب:چپ در ایران به روایت اسناد ساواک حزب دموکرات کردستان ایران جلد 1 / صفحه: 182

سال انتشار: 1378

ناشر: مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات

روزشمار: 1342/07/25

شماره: 4722
تاریخ: [1342/07/25]
موضوع: فعالیت حزب پارت
1- قریه سونی عراق که دارای دو خانوار هستند نزدیک مرز ایران واقع و محل تجمع متواریان بعراق منجمله سلیمان معینی و حسن رستگار * و مرکز فعالیت حزب پارت میباشد و گاهگاهی احمد توفیق نیز به آنجا رفت و آمد دارد.
جمع‌آوری اعانه و دادن کارت و رسید وجوه اعانه وسیله تعدادی از رابطین که با نظر افراد فوق تعیین شده‌اند در این محل انجام می‌گردد.
2- تعدادی از مالکین و متواریان اکراد مهابادی از جمله خانواده زرزا در قریه زینو شیخ عراق سکونت دارند که مرتبا بایران رفت و آمد مینمایند این عده نسبت بافراد ایرانی متمایل بحزب که قصد تردد بمیان شورشیان را دارند نظریه میدهند.
3- مسیر ارتباط عده‌ای از افراد حزب پارت عراق بایران در محل لاهیجان و کهنه لاهیجان از طریق الواطان و دوله تو میباشد که بزینو شیخ عراق و سپس به قلعه دیزه میرسد این عده گاهگاهی به قلعه ری ایران نزد معروف پسر قرنی آقا پیران عزیمت و با وی تماس میگیرند.
4- مالکین منگور و مامس از جمله اسماعیل امیرعشایری و طوایف امیر عشایری. علی امیر عشایری و کاک عباس اندیزه با حزب پارت و شورشیان تقریبا علنی تماس و ارتباط دارند و کلیه وسایل احتیاجی شورشیان از قبیل گندم و روغن و پول و کفش و غیره تهیه و تامین مینمایند. کاک عبدالله جلدیان از مالکین بزرگ منطقه منگور است وسیله قادر قادری مالک باب خالد‌آباد که در آخرین نقطه مرزی ساکن است با شورشیان ارتباط و وسایل مورد احتیاج آنانرا تهیه میکند. محمد تلخابی و حسین تلخابی مالکین قره پاپاق نیز از این امر مستثنی نبوده و به شورشیان کمک میکنند. 5- بقرار اطلاع اخیرا مقداری سیم برق وسیله سعید رادیو فروش مهاباد خریداری و جهت شورشیان ارسال شده که اطلاعات رسیده درباره نامبرده طی 3497 // [1342/05/30] و 3416 // [1342/05/31] و 4210 // [1342/06/31] و 4444 // [1342/07/13] ارسال شده است.
6- محمد ابراهیمی فرزند حاجی سعید سردشتی مورد محبت حزب پارت واقع و در قلعه دیزه عراق دکانی جهت وی دایر و این شخص غالبا باخالق شافعی نماینده مطبوعاتی سردشت تماس و ارتباط داشته و وسایل احتیاجی شورشیان از قبیل دارو و گندم و نفت تهیه و جهت محمد حاجی سعید سردشتی بعراق ارسال و تحویل شورشیان میگردد.
7- احمد نمه شیری اخیرا تعداد جفت [،] لاستیک از تبریز خریداری و بانضمام مقداری وجه برای شورشیان ارسال داشته است.
8- در هفته گذشته محمد حاجی آقا پتدری پناهنده عراقی ساکن سردشت در راه بشخصی مسلح که خود را احمد رحیمی کارمند سابق دارائی معرفی مینموده برخورد مینماید نامبرده خود را رابط حزب پارت معرفی و حاوی نامه از طرف صلاح‌الدین مهتدی جهت ایلخانی زاده‌های مقیم بوکان بوده است این شخص یک ساک مملو از اوراق و اعلامیه حزب پارت داشته است. (موضوع تحت تحقیق است)
گیرندگان: اداره کل سوم جهت استحضار
پاورقی:
* حسن رستگار فرزند ابراهیم در سال 1314 در مهاباد متولد شد. سند بیوگرافیک ساواک وی را چنین معرفی می‌کند: نامبرده به اتهام همکاری با حزب پارت در سال 38 دستگیر و بزندان دائم کار محکوم بعد از مدت 30 ماه زندان مشمول عفو شاه واقع و در تاریخ [1342/01/22] آزاد می‌گردد و نامبرده در آ ن موقع از اعضای کمیته مهاباد ومسئول سازمان جوانان بوده است و برابر اطلاعات رسیده نامبرده مجددا به نفع حزب پارت نامبرده مجددا به نفع حزب پارت تبلیغ و فعالیت می‌نمود. وی مدتی با سلیمان معینی همکاری می‌کرد در سال 49 وی را به عنوان یک از سران حزب دمکرات کردستان و سرپرست متواریان ایرانی در کوی سنجق می‌یابیم و احمد ابلاغ می‌نمود.
- اسناد ساواک، پرونده‌های انفرادی
--------------------
[1342/07/25]

مصوبات دیشب [1341/02/29] هیئت دولت

روزنامه: کیهان / تاریخ: 1341/02/23 / شماره: 5651 / صفحه: 13

روزشمار: 1341/02/23

هیأت وزیران در جلسه گذشته خود به پیشنهاد وزارت فرهنگ تصویب نمودند که از از این تاریخ به مدت یک سال صدور پروانه اجازه خاک‌پردازی و کاوشهای علمی در تپه حسنلو آذربایجان واقع در سلدوز جنوب غربی دریاچه رضائیه در دنباله کاوشهای علمی گذشته به هیأت علمی حوزه دانشگاه پنسیلوانیا و موزه متروپولتین با شرکت موزه ایران باستان به ریاست آقای دکتر رابرت راعیون داده شود و همچنین اجازه خاک‌برداری و کاوش علمی در یانیک تپه واقع در تازه‌کند آذربایجان به هیأت علمی انگلیسی به ریاست آقای چارلز بورنر برای مدت یک سال از تاریخ صدور با شرکت موزه ایران باستان داده شود و وزارت فرهنگ موجبات شرکت در این خدمت علمی را با اعزام کارمندان فنی اداره کل باستان‌شناسی فراهم نماید و همچنین به مدت یکسال از تاریخ صدور پروانه اجازه خاکبرداری و کاوش علمی در پارم تپه واقع در فاصله بین شاه‌پسند و گنبد کابوس به هیأتی به ریاست آقای داوید استروناخ انگلیسی با شرکت موزه ایران باستانی داده شود و وزارت فرهنگ موجبات شرکت در این خدمت علمی را با اعزام کارمندان فنی اداره کل باستانشناسی فراهم نماید.
تأمین آب مشروب هیأت وزیران در جلسه گذشته خود به پیشنهاد استانداری آذربایجان غربی تصویب نمودند.
مبلغ دو میلیون ریال از محل اعتبار هزینه‌های پیش‌بینی نشده بودجه سال جاری کل کشور جهت تأمین آب مشروب اهالی خانه در اختیار دارائی شهرستان رضائیه گذارده شود تا با نظر استانداری و رعایت به مصرف هزینه مذکور در فوق برسد بدیهی است استفاده از مبلغ بالا موکول به برگشت دو میلیون ریال است که در سال 1340 بر طبق تصویب‌نامه دولت حواله شده است.

سولدوز سلدوز نقده حسنلو قاراپاپاق قره پاپاق

کاوشهای علمی در تپه حسنلو به یک هیات علمی دانشگاه پنسیلوانیا واگذار شد

روزنامه: پست تهران / تاریخ: 1341/02/29 / شماره: 2633 / صفحه: 2

روزشمار: 1341/02/29

هیات وزیران به پیشنهاد وزارت فرهنگ تصویب نمود که برطبق مواد 13 و 14 قانون تحقیقات و مواد 25 الی 31 آئین‌نامه حفظ آثار عتیقه به مدت یکسان از تاریخ صدور پروانه اجازه خاکبرداری و کاوشهای علمی در تپه حسنلو آذربایجان واقع در سلدوز جنوب غربی دریاچه رضائیه در دنبال کاوشهای علمی گذشته به هیات علمی موزه دانشگاه پنسیلوانیا و موزه مترو بولتن با شرکت موزه ایران باستان به ریاست آقای دکتر رابرات دایسون داده شود و وزارت فرهنگ موجبات شرکت در خدمت علمی را با اعزام کارمندان فنی اداره کل باستان‌شناسی فراهم نماید.
---------------
[1341/02/29]

دومین قسمت گزارش باستانشناسی اطراف تپه حسنلو

روزنامه: کیهان / تاریخ: 1340/05/24 / شماره: 5431 / صفحه: 9

روزشمار: 1340/05/24

جمجمه‌هائی که مربوط به هفت هزار سال پیش است سالم مانده و دندانهایشان از بین نرفته.
در شماره دیروز[1340/05/23] نخستین قسمت از گزارش آقای حسین زینال‌پور سرپرست کیهان در آذربایجان را از کشفیاتی که اخیرا در اطراف تپه حسنلو شده نوشتیم، اینک دومین قسمت گزارش:
در «دلمه تپه»
در مورد دلمه‌تپه که مدت 3 روز است حفاری آن انجام شده نظر هیات باستانشناسان این است که تمدن این تپه بعد از تپه حاجی فیروز بوده است و اشیاء کشف شده از این تپه نشان میدهد که تمدن این تپه مربوط به سه هزار و پانصد سال تا 5 هزار سال قبل از میلاد بوده است.
علاوه بر سفالها و وسایل دفاعی استخوانی و سنگی، اشیاء فلزی هم از این تپه کشف شده است. چیزی که در کشفیات این تپه قابل اهمیت می‌باشد کشف یک لیوان سیاه رنگ سفالی و یک گرز سنگی است که باستانشناسان اهمیت خاصی به آن میدهند و اسکلت و جمجمه‌های کشف شده در این تپه اغلب سالم است و پوسیده نشده است. در چند جمجمه انسان که از این تپه کشف شده تمام دندانها سالم است و آثار پوسیدگی در قسمت‌های مختلف آن دیده نمیشود و این موضوع قابل توجه و تعجب است که اجسادی 5 تا هفت هزار سال قبل از این تاکنون سالم مانده و از بین نرفته باشد.
در تپه پسدالی
تمدن تپه پسدالی را بعد از دو تپه حاجی‌فیروز و دلمه تشخیص داده‌اند و از 3500 تا 2000 سال قبل از میلاد تخمین می‌زنند که همزمان با تپه حسنلو بوده است. در تپه حسنلو اشیاء مختلفی قبلا پیدا شده که مربوط به دو هزار و پانصد سال قبل از میلاد بوده است و بعد از آن مردم دیگری در این تپه زندگی کرده‌اند (بین 2000 تا 1200 سال قبل از میلاد) و اشیاء و سفالهای باقیمانده از این مردم پر از نقش و نگار است و اغلب سیاه و خاکستری رنگ میباشد و باز هم اشیاء مکشوفه نشان میدهد پس از آن مردم دیگری در این تپه بوده‌اند و اشیاء باقیمانده از آنها به اشکال و رنگهای مختلف و متفاوت است و آثار اولین ساختمان در این تپه دیده میشود که تقریباً 700 تا 800 سال قبل از میلاد بوده است و بعدا کسانی زندگی کرده‌اند که مربوط به سالهای 600 تا 700 قبل از میلاد هستند و تقریبا می‌توان گفت که همزمان با دولت هخامنشی بوده‌اند و در قسمتهای مختلف این تپه آثار آتش‌سوزی دیده میشود که این آتش‌سوزی در سالهای 700 تا 800 قبل از میلاد اتفاق افتاده است و عده‌یی حدس میزنند شاید این حریق به قدری شدید بوده که خرابی‌های فراوان به بار آورد و باعث شد عده‌یی نابود شوند و دیگران کوچ کنند و آثار زندگی ایشان در دل خاک نهان گردد تا امروز که کشف شده است.
گزارش مربوط به کشفیات اخیر اطراف تپه حسنلو پایان یافت. در پایان باید توضیح داد عکسهائی که در شماره گذشته و امروز [1340/05/24] چاپ شد با مشکلات فراوانی بدست آمد. و اینست نامه‌ای که آقای حسین زینالی‌پور سرپرست کیهان در آذربایجان غربی ضمیمه گزارش مربوط به کشفیات فرستاده است: «... برنامه کار خبرنگاران کیهان در حوزه آذربایجان غربی مانند برنامه کار سایر نقاط که با هر زحمت و تلاش شده اولین خبر و اولین عکس را برای اداره مرکزی بفرستیم. خبری که خبرنگار ما در نقده ‌ آقای خلیل‌پور ‌ از کشفیات اخیر تپه‌های اطراف حسنلو فرستاده اولین گزارشی بود که در این مورد در کیهان چاپ شد وقتی تلفنی دستور رسید که هر چه زودتر رپرتاژ و عکسهائی درباره این کشفیات بفرستم فورا به اتفاق آقایان حیدرنژاد خبرنگار و صمدپور و عکاس کیهان به محل حرکت کردیم متاسفانه اعضای هیات باستانشناسی با عکسبرداری ما مخالفت کردند.
پس از تماسهائی که با مسئولین ادارات در استان و نقده گرفتم هیات باستان‌شناسی فقط موافقت کرد که اشیاء کشف شده را به ما نشان دهد و باز هم مانع از عکسبرداری گردید. ولی این مشکل را هم حل کردیم و توانستیم عکسهای مورد نظر برای روزنامه کیهان بفرستیم تا در برابر موفقیت‌هائی که همکاران ما در سایر استان‌ها در زمینه ارسال اولین خبر و اولین عکس در اسرع وقت بدست آورده‌اند این نیز موفقیتی برای ما باشد...

درگیرى نیروهاى دولتى ایران با کردهاى شورشى در کردستان

مجله: گاردین / تاریخ: 1358/ 6/ 5 / شماره: 7

روزشمار: 1358/06/05

عنوان ":اولتیماتوم دولت به‌ کردهاى ایران ." دهکده‌ "سولدوز" دیروز درمیان شهر مهاباد و ستونى از زره‌ پوشهاى نظامى دولتى قرار گرفت که‌ به‌ منظور سرنگون ساختن دژ اصلى شورشیان کرد و به‌ این منطقه‌ ارسال شده‌ بودند به‌ کردهاى سولدوز 24 ساعت اولتیماتوم داده‌ شده‌ بود تا راه‌ اصلى نقده‌ به‌ مهاباد را به‌ منظور عبور تانکهاى ارتش تخلیه‌ کنند این شهر در 20 مایلى مهاباد درمسیر شاهراه‌ آسیائى شماره‌ 82 قرار دارد و 6 ماه‌ بالاتر از جاده‌ مزبور چریکهاى کرد سنگرهاى دفاعى خود را حفر کرده‌ اند در یک خبر رادیویى فرماندهى تیپ 64 رضائیه‌ که‌ کنترل آن شهر در دست دولت است گفت "برادران عزیز کرد ارتش به‌ منظور برقرارى نظم به‌ آنجا اعزام و قدرت شلیک کافى به‌ منظور سرکوبى شورشیان ار در اختیار دارد کلیه‌ شورشیان باید طى چندساعت منطقه‌ مزبور راترک گویند در غیر این صورت سرکوب خواهند شد. سخنگوى عالى رتبه‌ دستور دهد کردها مهاباد را تخلیه‌ کنند این شهر در 20 مایلى مهاباد در مسیر شاهراه‌ آسیائى شماره‌ 82 قراردارد و 6 مایل بالاتر از جاده‌ مزبور چریکهاى کرد سنگرهاى دفاعى خود را حفرکرده‌ اند. در یک خبر رادیوئى فرماندهى تیپ 64 رضائیه‌ که‌ کنترل آن شهر در دست دولت است گفت : برادران عزیز کرد ارتش به‌ اختیار دارد کلیه‌ شوریان باید طى چند ساعت منطقه‌ مزبور را ترک گویند در غیر این صورت سرکوب خواهند شد سخنگوى عالى رتبه‌ حزب غیرقانونى دموکرات کردستان در پاسخ به‌ این سئوال که‌ در صورتیکه‌ ارتش دستور دهدکردها مهاباد را تخلیه‌ کنند گفت در صورت عدم موافقت دولت با مذاکرات ما قول داده‌ ایم که‌ جنگ خواهیم کرد و و در صورت عدم موافقت دولت با مذاکرات ما قول داده‌ ایم که‌ جنگ خواهیم کرد و در صورت لزوم به‌ تپه‌ ها رفته‌ و و جنگ چریکى را آغاز خواهیم کرد "کردها" میگویند که‌ یک منطقه‌ مثلث شکل را که‌ از حومه‌ میاندوآب در مشال گسترش دارد و از مهاباد گذشته‌ و به‌ سردشت در مرز عراق عراق خشم میشود تحت اشغال خوددرآورده‌ اند ولى دولت دیروز مدعى شدکه‌ سربازان سنگرهاى دفاعى کردهاى شورشى رامنهمدم ساخته‌ و بعداز 5 روز نبرد کنترل کامل هر سقز را در که‌ به‌ یک قتلگاه‌ مبدل شده‌ بود در دست گرفتند شورشیان که‌ به‌ سوى پادگان تیرانداز میکردند و قصد داشتنددژ اصلى ارتش را مجددا تصرف کننداز مواضع خود در تپه‌ هاى اطراف شهر درهم ریخته‌ و سقط عقب نشینى کردند تا بعداز ظهر دیروز 200 شورشى در سقز بازداشت شده‌ اند.
----------

قاراپاپاق قره پاپاق سولدوز سلدوز نقده گادار

واژه قره پاپاق، قاراپاپاق، سولدوز، و سلدوز در کتاب ها

لازم به ذکر است واژه های مورد جستجو در فیش کتاب ها صرفا به معنای مطابقت کامل آن با ایل قاراپاپاق در سلدوز در استان آذربایجان غربی نمی باشد. چرا که واژه سلدوز می تواند نام یک طایفه از طوایف شاهسون و یا نام طایفه ای در کشور ترکیه و یا نام یک سردار مغولی باشد. همین طور واژه قاراپاپاق به بخشی از مردم ترکیه و گرجستان نیز خطاب می شود.

قره پاپاق

کتاب: اسناد و مکاتبات تاریخی ایران

صفحه: قراپاپاق 5 - 145 - 146 - 147 - 148 - 209

مهدی خان قره پاپاق

کتاب: هرات در قلمرو استعمار

پدیدآورنده: فتاحی - فتح‌الدین

صفحه: 62و 97و 98و 119

ایل قره پاپاق

کتاب: تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد

صفحه: 350

قره پاپاق (تایفه)

کتاب: تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد