مانن، ماننا، مانایی ها در تپه باستانی حسنلوی سولدوز

مانن، ماننا، مانایی ها

در قرن 9پ م در شمال غربی ایران در غرب دریاچه ارومیه و همسایگی آشوریان و اورارتوییان دولت نو ظهوری به نام ماننا پدید آمد. در سال 1947در تپه زیویه مرز امروزی آذربایجان غربی و کردستان ایران گنجینه با شکوهی از طلا نقره و عاج از دل خاک بیرون آمد که پیش در آمدی بر شناسایی مانایی ها شد. 

ارس خان، خان ترکاون

 ارس خان، خان ترکاون

در صفحات بعدی خواهیم دید که در سال 1336 قمری نیز مانند سال 1326 اوضاع اجتماعی قاراپاپاق از نظر اداری متزلزل بوده از طرفی خسروخان خود را حاکم رسمی می‌دانست و از طرفی دیگر رضا قلی خان رشید السلطنه خود را محق حکومت می‌خواند و در این میان اوضاع تبریز نیز روشن نبود، حکومت تبریز گاه رنگ غلیظ انقلابی و گاه رنگ و بوی سازشکاری به خود می‌گرفت و گاهی هم بلا تکلیف و تقریباً هیچ کاره می‌گردید. و جریانهای مردمی بشکل حزب و فرقه و گروه بی اعتنا به حکومت به رتق و فتق امور می‌پرداختند. 

قلعه ماننا

دژ حسنلود در دره سولدوز

تپه حسنلو در جنوب غربی دریاچه ارومیه و 12 کیلومتری شمال شرقی شهرستان نقده قرار دارد و ارتفاع آن از از بستر رودخانه 20 متر و قطر آن 250 تا 280 متر است.قریه حسنلو در کنار دریاچه باطلاقی شور گل قرار دارد و آب تلخ و شور آن قابل استفاده نیست.تپه حسنلو در غرب قریه قرار دارد وتپه های کوچک و بزرگ دیگری در اطراف تپه حسنلو قرار دارند که ارتفاع آنها ار تپه اصلی کمتر است.کاوشهای این منطقه در سال 1313 توسط یک تاجر عتیقه شروع شد. 

قاراپاپاق، سولدوز، نقده و طرح هلال آمریکا

قاراپاپاق، سولدوز، نقده

و طرح هلال آمریکا

حزب دمکرات کردستان ایران به رهبری مصطفی هجری در مرکز اقلیم کردستان عراق و شهر اربیل فعالیت می کند. این حزب نخست با شعار"خودمختاری برای کردستان" به فعالیت پرداخت ،اما هم اکنون شعار "فدرالیسم برای ایران" سر می‌دهد!  تمامی این تلاش ها در راستای تحقق طرح هلال آمریکاست، که در این میان محال سولدوز و شهر شیعه نشین نقده مانع عظیمی در تحقق طرح هلال آمریکا و تجزیه طلبان پان کردیسم می باشد. موقعیت خاص جغرافی منطقه سلدوز و شرایط خاص شهر مرزی نقده همیشه در امور بین المللی مسئله ساز بوده است...

جام‌های نگارین ایران، جام طلایی حسنلو

جام‌های تقلبی: پوزش بخاطر کتاب جام‌های نگارین ایران

نگارنده قصد دارد در این نوشتار بابت اطلاعات نادرستی که شانزده سال پیش در کتاب «جام‌های نگارین ایران» به خواننده داده است، پوزش بخواهد و آن اشتباه را جبران کند. هر چند این کتاب اکنون نایاب است و قصدی برای انتشار مجدد آن نیست، اما امیدوار است که کتابخانه‌ها و اشخاصی که این کتاب را در اختیار دارند، نسخه‌ای از این نوشته را ضمیمه آن کنند (چاپ کنید). 

نه گئدیرسن گادار چایی

 

Qarapapaq Eli - Mehdi Razavi

ایل قاراپاپاق - تاریخ - آداب - رسوم - فولکلور و منوگرافی

به کوشش:  مهدی (مسعود) رضوی

Qarapapaq Eli - Mehdi Razav

تاریخچه سولدوز

 

 

منطقه سولودوز (به جز بخش دشت ماهور) در قرن نهم قبل از میلاد در زیر آب دریاچه ارومیه مدفون بوده است. آشنایان به منطقه، می‌دانند امروز کوه «بوغاداغی» در اثر عقب نشینی آب به تدریج از دریاچه خارج شده و نیزارهای وسیع اطرافش را فرا گرفته. کوه مذکور ابتدا در داخل دریاچه و در محاذی و هم ردیف جزیره‌های «ائششک داغی» و «قویون داغی» بوده است، ائششک، قویون، بوغا. و بوغا به معنای گاو نر جوان است. 

اشغال سولدوز توسط عثمانیان

  

عمارت حیدرخان در راهدهنه

 قره پاپاق از جهت امور خارج از محدوده ایلی خود آسوده بود، امور داخلی نیز بوسیله حکومت سختگیرانه و گاه دهشتناک حیدر خان که مقر او قریه راهدهنه بود اداره می‌گشت. 

وزیر مختار فرانسه «اوژن اوبن» در میان قاراپاپاق

«اوژن اوبن» سفیر فرانسه در کتاب «ایران امروز 1907 ـ 1906»[1] می‌نویسد: «بعد از عبور از تنگه «کمرقادا»[2] (کمر سنگها) و روستای «شیخ احمد»، منطقه سلدوز آغاز می‌گردد. کمی پایین‌تر، برکه مدوری قراردارد که از حرارت تابش آفتاب تابستان خشک شده است. مالک این روستا، اسدخان[3] «سرهنگ»، به همراه سوارانش، تا گردنه به پیشواز ما آمده است. او با اشاره، زمین‌های روستایش را نشان داده و با تعظیم غرائی می‌گوید: «تمامی این روستا به جنابعالی تعلق دارد و اینجانب شش دانگ آن را به رسم «پیشکش» حضور مبارک تقدیم می‌کنم. 

ماجرای باپیر آقا میر پنج قره پاپاق

یوسف ضیاء مردی دقیق و سختگیر و مجری بتمام معنی بود به تنهائی به همه امور حقوقی و قضائی و اداری کلیه عثمانیها و مردم بومی رسیدگی می‌کرد، با اینکه مردم قره پاپاق به سفارش روحانیون و رؤسای خودشان هیچ کاری با حکومت عثمانی نداشتند با اینهمه بعضی سودجویان فرصت طلب به محکمه‌های آنها مراجعه می‌کردند.  

حیدر خان حاکم در سولدوز

 حیدر خان حاکم

 

از چپ به راست : 1- حیدر خان حاکم2- حاج نجفقلی خان امیرتومان  

با صدور سند فوق هر دو سمت نجفقلی خان یعنی ریاست ایل و فرماندهی نظامیان تثبیت می‌شود یعنی دو سمت در هم ادغام می‌شود، لیکن سمت اجرایی «امور داخله ـ امور اداری و نظارت بر امور اقتصادی و حقوقی» که اصطلاحاً «حکومت» می‌گفتند و مسئول آن، «حاکم» نامیده می‌شد به عنوان پست جدید در نظر گرفته شده و از مرکز به همه ایالات اعلام گردید. مسئولان پست جدید در تبریز، ارومیه و... انتخاب شدند. سران ایل در حضور نجفقلی خان جمع گشتند تا برای اشغال پست جدید به بحث رقیبانه بپردازند. 

قره پاپاق در استر آباد

پادگان استرآباد (گرگان کنونی)

یکی دیگر از جنگهای مهمی که سواران قره پاپاق در آن حضور داشته‌اند جنگ استر آباد است در سال 1297 همزمان با غائله شیخ، تعداد 200 سوار به فرماندهی «جلال خان» پسر کاظم خان (روستای جلال خان در مغرب محمدیار در ساحل شمالی گادار بنام اوست) در استر آباد بوده‌اند.^[1]

 

قیام شیخ عبیدالله شمزینی

 

شیخ عبید الله شمزینی فرزند شیخ طه از مردم روستای «شمزین» در کناره غربی ارتفاعات میان ایران و عثمانی، به عنوان یکی از شیوخ طریقت در سرتاسر کردستان شهرت زیادی به دست آورده بود. انگلیسی‌ها توان او را در ایجاد یک آشوب و بلوا بررسی می‌کردند، آنگاه او را بطور غیر مستقیم توسط بعضی از مریدانش تحریک کردند که «با وجود شخصیتی مانند حضرت جناب چرا باید دیگران حکومت داشته باشند». برای توضیح زمینه تحریک شیخ از سوی انگلیس، توجه به شرح زیر لازم است. 

قاراپاپاق در جنگ هرات

قاراپاپاق در جنگ هرات

 

نقی خان نتوانسته در خارج از منطقه جنوب غربی دریاچه ارومیه در جنگ‌ها شرکت کند او موظف به حفظ مرز با همکاری مامش بوده است اما پسرش مهدی خان علاوه بر مرزداری ـ که قلعه‌ای بنام «مهدی آباد» در مرز بنا کرده بود و دائماً دویست سرباز مسلح قره پاپاق در آنجا حضور داشته‌اند و علاوه بر نگهبانی مرز به مسائل حقوقی ییلاق و قشلاق عشایر نیز رسیدگی می‌کرد^[1] قلعه مذکور در غائله شیخ عبید ویران شد ـ در جنگ‌های دور دست نیز شرکت می‌جسته.