روستاهای سولدوز در آلبوم عکس حسن خان والی

 

علی خان، فرزند محمدقاسم خان والی و وی نیز فرزند دوستعلی خان معیرالممالک، در سال ۱۲۶۲ هجری قمری درتهران به دنیا آمد. پس از درگذشت پدر (۱۲۸۹ هجری قمری) در سال ۱۲۹۶ هجری قمری صاحب دیوان از حکومت آذربایجان معزول گردید و علی خان همراه گروهی با ولیعهد مأمور آذربایجان شد و در این مأموریت به حکومت مراغه منصوب گشت.^[۳] علی خان عکاسی را در مسیر مراغه شروع نمود و تصاویری زیبا نیز از دارالحکومه و رجال مراغه به صفحات آغازین آلبوم خود افزود.  

کشاورزی در سولدوز

قاراپاپاق ها پس از گذشت چندین سال از آمدن به سلدوز با احیای اراضی بیشتر، به کشاورزان سخت کوش تبدیل شدند. ابتدا در موطن‌شان از درخت و تاکستان خبری نبود، بطوری که در اول ورود ساقه‌های کلفت و بلند نی را به اندازه «یک بغل» با هم می‌بستند و «باغ» می‌نامیدند و با آنها سقف می‌ساختند. آنان ناچار بودند خانه‌ها و اصطبل ها را کم عرض و در حدود 5/2 متر بسازند، انتهای باغها را بر روی دیوار و سر آنها را به هم تکیه داده و با «جگن» می‌بستند آنگاه کاه و گل می‌کردند بدین ترتیب سقفها در آن زمان شکل شیروانی داشته است. 

سروده های فولکلوریک یرلی یلی

در ادبیات شفاهی قاراپاپاق ها، یئلی یئل همان یئرلی یئری هست که در اشعار مولانا و دیوان شمس تبریزی آمده است:

ساقی بنوش آن جام می یرلی یلی یرلی یلی

مطرب بگو بآواز نی یرلی یلی یرلی یلی

باد صبا برخاسته روی زمین آراسته

بلبل چمن پیراسته یرلی یلی یرلی یلی

که البته نگارش صحیح ترکی آن یئرلی یئری است.

یئر به معنی زمین و جایگاه است. یئرلی نیز به معنی جایگاه، مکان و روش درست و ارزشمند است.

 یئرلی یئری نیز به معنای در جایگاه و منش اصلی، درست و ارزشمند قرار گرفته و حرکت کن.

بنابر این یئلی یئل، یا همان یئرلی یئری در ادبیات شفاهی و فولکلوریک آذربایجان: ترنم، سروده و آهنگی محبت آمیز و گاهی حزین که در انس و الفت انسان و در هنگام ارتباط و کار کشاورزی با دام های اهلی خصوصا در شخم زنی با کال جوتو خوانده می شود.

سروده هایی محبت آمیز از این دست که حیوان را به رامش و منش درست در جایگاه طبیعی فرا‌ میخواند.

چه در هنگام شیردوشی، شخم زنی، ارابه کشی، خوشه چینی و یا خرمن کوبی و .‌‌..

آهنگ یئرلی یئری شاید همانند سروده های سایا‌چی  و بازمانده‌ سرود‌های مقدسی ا‌ست که مردم عهد ‌شامان (شمن) در ستایش یاوران  بزرگ حیات شان، یعنی حیوانات اهلی، خورشید، کوه، زمین، آب، باران، ستارگان، گیاهان و مانند آن سروده‌اند.‌ این سرود‌ها عموماً در سینه‌های سایاچی ها محفوظ است.‌ ( و تا همین اواخر در میان قاراپاپاق برخی با ذائقه هنری و آوازی خوش در سروده های  یئلی یئل و ستایش کال و گاومیش مشهور و زبانزد بودند). 

پل‌های گادار چایی

دورنمای پل راهدهنه و آقابگلو

اولین پل در روستای راهدهنه که در حدود سال 1284 شمسی توسط «کاظم بیگ» از ثروت شخصی وی ساخته شده روزگاری معبر کاروانهای تجاری از همدان تا نخجوان بوده است. 

بزرگداشت آیت الله محمد امین رضوی سلدوزی

همایش و نکوداشت آیت الله محمد امین رضوی سلدوزی به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نقده و دانشگاه آزاد اسلامی نقده و اداره امور کتابخانه های عمومی نقده با محورهای؛ سیره عملی، اندیشه ها، افکار و روش شناسی ایشان در روز پنج شنبه 28 بهمن ماه سال ۱۳۹۵ در سالن شهید علی علمی دانشگاه آزاد اسلامی نقده برگزار شد. 

قاراپاپاق در آواجیق و گلوگاه مازندران

شهرستان گلوگاه در شرقی‌ترین نقطه استان مازندران هم مرز با استان گلستان و تا حدی از سمت جنوب نیز با استان سمنان واقع شده است. این منطقه در جنوب شرقی دریای مازندران و شمال خطالراس شمالی‌ترین رشته کوه البرز یعنی (جهان مورا) و در شرق شهرستان بهشهر و غرب استان گلستان واقع شده است. 

نمایشگاه اسناد و عکس های تاریخی ایل قارا پاپاق

نمایشگاه اسناد و عکس های تاریخی ایل قارا پاپاق نقده با هدف معرفی ایل قره پاپاق در ارومیه در سال ۱۳۹۵ گشایش یافت. در این نمایشگاه به همت آقای دکتر مسعود خسروی 35 عکس از ایل قارا پاپاق و اسناد تاریخی مربوط به این ایل از قبیل عهدنامه و تبریک نامه ها در معرض دید علاقمندان گذاشته شد.  

اولین مدارس سولدوز

​

دبیران و دانش آموزان دبستان شاهپور راهدانه در سال 1325

  اولین مدرسه به شیوه نوین در سال 1305 در روستای رخدهنه افتتاح شد. ساختمان این مدرسه آماده نبود و خوانین هم جهت راه اندازی آن همکاری نمی کردند.  به ناچار  کلاس های این مدرسه در شبستان مسجد جامع راهدانه (که در آن زمان بهترین و بزرگترین مسجد و شاید بنای منطقه بود و از آجر پخته هم در ساخت ان استفاده شده بود و موقوفه پری خانم سولدوز - سرهنگی بود) تشکیل میشد.  این مسجد چند سال پیش تخریب شده و نوسازی گردید. 

بزچلو، بوزچلو، بورچالی در دانشنامه جهان اسلام

بوزچلّو، بزچلّو

بوزچلّو (بزچلّو) ، از طوایف ترک زبان و شیعه مذهبِ عراقِ عجم که گروههایی از آنان از قرن یازدهم به نواحی آذربایجان انتقال یافته اند. 

از بزچلوهای کمیجان تا بورچالی های گرجستان

نام بزچلو، برچلو، بورچالی در نقشه جهان

مناطق شمالغربی استان مرکزی و حوالی کمیجان را برچلو یا بزچلو مینامند . واژة برچلو ، بزچلو ، برچلوئی و بزچلوئی پسوند نام خانوادگی بسیاری از مردم و اهالی استان مرکزی یا کسانی است که از این استان کوچ کرده اند . از طرفی در منطقة کمیجان بخش وسیعی از روستاها و مزارع را جزو محال برچلو یا بزچلو می شناسند. 

روستاهای مسکون سلدوز

روستاهای مسکون سلدوز قبل از آمدن قاراپاپاق

 

از غرب به شرق: علی آباد، آلاگؤز (آلاگؤز علیای امروزی) بچنلو، نقدای (نوجه ده) آق قلعه، ورمه زیار، گلوان، جرت آباد، محمد شاه، خلفه لو، بهراملو، و شاید یکی دو روستای دیگر. از این میان تنها خلیفه لو و بهراملو (نزدیک ممیند کنونی) متعلق به مقدّم‌های مراغه بود و تقریباً مرکز اداره و نظارت آنان در امور ییلاق بوده و به طور متوسط حدود یک سوم جلگه از جهت شرق در اختیار آنان بوده است. بقیه روستاهای مذکور ـ جز نقدای، که یک روستای دائمی و مسکون رسمی بوده ـ اقامتگاه‌های کوچک و غیر رسمی و بی نام و موسمی و فصلی بوده‌اند. 

نام سرزمین سولدوز

 

منطقه سکونت قره پاپاق را «سلدوز» گویند، هیچ سندی از مصادر دیوانی، درباری، حکومتی، استیفائی، مالیاتی و... قبل از ورود قره پاپاق به منطقه مذکور، در دست نیست تا نام احتمالی قبلی منطقه را مشخص کند و همینطور در منابع مردمی. 

تپه حسنلو در سولدوز

 آب و هوا

 

همة مناطق آذربایجان غربی، دارای آب و هوای معتدل است و سولودوز از معتدلترین مناطق آن می‌باشد. به طوری که سرمای 19 درجه زیر صفر از حوادث اتفاقی و استثنائی آن منطقه است، در زمستان‌ها از ارومیه و تبریز گرمتر و در تابستانها از ارومیه خنک تر و از تبریز تا اندازه‌ای گرمتر است. اخیراً به دلیل کثرت روز افزون باغات (و شاید به دلایل دیگر از آن جمله تغییر جو عمومی بخشهائی از ایران که برای متخصصین، مسئلة روز است) در تابستانها چیزی شرجی گونه احساس می‌شود که به رطوبت هوا افزوده است. لکن رطوبت آن از رطوبت هوای ارومیه کمتر است.